7 hoogtepunten voor 8 instrumenten
door Martijn Voorvelt 25 okt. 2024 25 oktober 2024
Op 10 november 2024 klinken octetten van Schubert en Widmann in de Kleine Zaal. Bij veel componisten nemen octetten – voor strijkers, blazers of allebei – een bijzondere plaats in. Preludium belicht 7 hoogtepunten voor 8 instrumenten.
1
Wolfgang Amadeus Mozart: Serenade in Es groot voor blazers, KV 375 (1781)
In de achttiende eeuw kwam de ‘Feldharmonie’ in zwang, een blaasoctet met paren hobo’s, hoorns, fagotten en (na 1770) klarinetten. Mozart en Beethoven schreven voor deze combinatie.
2
Franz Schubert: Octet in F groot, D 803 (1824)
Schuberts Octet voor drie blazers en vijf strijkers stond model voor meerdere ensembles en voor octetten van onder anderen Spohr, Hindemith, Xenakis en Widmann.
3
Felix Mendelssohn: Octet in Es groot, op. 20 (1825)
Met dit werk voor vier violen, twee altviolen en twee cello’s creëerde de zestienjarige Mendelssohn een nieuw genre. Bruch, Enescu, Sjostakovitsj, Glière en vele anderen zouden strijkoctetten componeren.
4
Igor Stravinsky: Octet (1923)
In het jaar 1923 ontstonden twee octetten die heel invloedrijk zouden blijken. Stravinsky verbond Mozart met jazz in zijn neoklassieke Octet voor hout- en koperblazers…
5
Edgard Varèse: Octandre (1923)
… en de visionair Varèse liep met Octandre voor zeven blaasinstrumenten en contrabas ver vooruit op ontwikkelingen in het componeren met klankkleuren en texturen.
6
Heitor Villa-Lobos: deel 1 en 5 uit ‘Bachianas Brasileiras’ (1930 resp. 1945)
Villa-Lobos had iets met de bijzondere bezetting van acht cello’s. Sinds de oprichting van Conjunto Ibérico in 1989, nu Cello8tet Amsterdam, zouden ook Denisov, Goebaidoelina, Kagel, Loevendie, Pärt en Riley cello-octetten componeren.
7
Steve Reich: Octet (1979)
Sinds de première door het Nederlands Blazers Ensemble was Reichs Octet voor twee piano’s, twee houtblazers en strijkkwartet een enorm succes. Om de uitvoering te vergemakkelijken voegde Reich in 1983 extra strijkers toe en herdoopte hij het Eight Lines. ‘Of het nou acht, negen of tien uitvoerenden heeft, muzikaal gezien blijft het een octet.’
1
Wolfgang Amadeus Mozart: Serenade in Es groot voor blazers, KV 375 (1781)
In de achttiende eeuw kwam de ‘Feldharmonie’ in zwang, een blaasoctet met paren hobo’s, hoorns, fagotten en (na 1770) klarinetten. Mozart en Beethoven schreven voor deze combinatie.
2
Franz Schubert: Octet in F groot, D 803 (1824)
Schuberts Octet voor drie blazers en vijf strijkers stond model voor meerdere ensembles en voor octetten van onder anderen Spohr, Hindemith, Xenakis en Widmann.
3
Felix Mendelssohn: Octet in Es groot, op. 20 (1825)
Met dit werk voor vier violen, twee altviolen en twee cello’s creëerde de zestienjarige Mendelssohn een nieuw genre. Bruch, Enescu, Sjostakovitsj, Glière en vele anderen zouden strijkoctetten componeren.
4
Igor Stravinsky: Octet (1923)
In het jaar 1923 ontstonden twee octetten die heel invloedrijk zouden blijken. Stravinsky verbond Mozart met jazz in zijn neoklassieke Octet voor hout- en koperblazers…
5
Edgard Varèse: Octandre (1923)
… en de visionair Varèse liep met Octandre voor zeven blaasinstrumenten en contrabas ver vooruit op ontwikkelingen in het componeren met klankkleuren en texturen.
6
Heitor Villa-Lobos: deel 1 en 5 uit ‘Bachianas Brasileiras’ (1930 resp. 1945)
Villa-Lobos had iets met de bijzondere bezetting van acht cello’s. Sinds de oprichting van Conjunto Ibérico in 1989, nu Cello8tet Amsterdam, zouden ook Denisov, Goebaidoelina, Kagel, Loevendie, Pärt en Riley cello-octetten componeren.
7
Steve Reich: Octet (1979)
Sinds de première door het Nederlands Blazers Ensemble was Reichs Octet voor twee piano’s, twee houtblazers en strijkkwartet een enorm succes. Om de uitvoering te vergemakkelijken voegde Reich in 1983 extra strijkers toe en herdoopte hij het Eight Lines. ‘Of het nou acht, negen of tien uitvoerenden heeft, muzikaal gezien blijft het een octet.’