Isata en Sheku Kanneh-Mason: ‘We leven muziek’

In het boek Een huis vol muziek beschrijft Kadiatu Kanneh-Mason hoe zij en haar man Stuart het muzikale talent van hun zevental hebben weten te stimuleren. Naast de muzikale uitdagingen en tr­iomfen belicht ze ook de vooroordelen – vanwege hun achtergrond en huidskleur – waarmee het gezin te maken kreeg. Kleurrijk is de familie in vele opzichten, niet in de laatste plaats door het vermogen om buiten de gebaande paden te denken en muziek uit te voeren die niet altijd tot het gangbare klassieke repertoire behoort, zoals nummers van Bob Marley.

Binnen het gezin worden onder meer de viool, piano en cello bespeeld, dus het is voorstelbaar hoe binnen de muren van hun huis in Nottingham regelmatig oorstrelende en verrassende kamermuziek klinkt. Isata, de oudste van het stel: ‘We zijn opgegroeid met veel verschillende soorten muziek en dat vormt je. We improviseerden regelmatig samen en dan vaak allerlei stijlen en genres door elkaar.’ ­Sheku: ‘Aan die sessies bewaar ik warme herinneringen, het is zo bevredigend en voelt zo vrij om iets te creëren waarvan je weet dat er geen opnames van bestaan. We halen echt het beste in elkaar naar boven. Tijdens de eerste lockdown waren we ineens allemaal weer thuis. We dachten dat het maar voor even was, maar dat werden vijf maanden. Isata en ik hadden alle tijd om nieuw repertoire in te studeren. Ik vond het een heerlijke tijd, waarin we veel samen gemusiceerd hebben. Kamermuziek spelen is een van de dingen die ik het liefste doe.’ Het leidde in 2021 tot hun eerste gezamenlijke album: Muse, met cellosonates van Rachmaninoff en Barber.

Sheku werd de eerste musicus met een donkere huidskleur die – in 2016 – het BBC Young Musician­concours won, hij was toen 22 jaar. Door zijn optreden tijdens het huwelijk van prins Harry en Meghan Markle werd hij in één klap bekend bij een miljardenpubliek; het aantal kinderen dat ervoor kiest om cello te gaan spelen steeg enorm.

Isata studeerde af aan de Royal Academy of Music in Londen, waarbij haar studiekosten werden betaald door niemand minder dan Elton John. ‘Elton John sponsort elk jaar een aantal studenten van de Royal Academy. Er werd een documentaire over hem en een aantal jonge musici gemaakt waarvoor ik was geselecteerd. Die documentaire is er uiteindelijk nooit gekomen, maar Elton John was wel zo aardig om mijn studiegeld te betalen. Ik heb nog wel een keer met hem in zijn band mogen spelen, wat te gek was.’

‘Succes is prettig, maar het gebeurt niet vanzelf’

Of ze verrast zijn door hun succes? Isata: ‘Ik spreek nu even namens alle kinderen in ons gezin: we wisten allemaal van jongs af aan dat we de muziek in wilden, dat was en is nog steeds vanzelfsprekend. We werken er allemaal heel hard voor. Succes is prettig, maar het gebeurt niet vanzelf, daar gaat jarenlange studie aan vooraf. Het is de kunst om ook het plezier vast te houden en daarin stimuleren we elkaar enorm.’

Wat hebben broer en zus over elkaar te zeggen? Ze moeten er eerst om gniffelen maar daarna rollen de complimenten hun mond uit. Isata: ‘Sheku is altijd geïnteresseerd in het brengen van iets nieuws tijdens een uitvoering, ongeacht hoe vaak we een bepaald stuk al samen hebben gespeeld.’ Sheku reageert: ­‘Isata heeft het vermogen om de diepste emoties in muziek te vangen, dat vind ik bewonderenswaardig. Ze brengt elk stuk tot leven met haar ongelooflijke aandacht voor detail en expressie.’ Isata: ‘Sheku en ik hebben onderhand een goede manier gevonden om zo effectief mogelijk en met plezier samen te repeteren. We proberen allebei zowel tijdens een repetitie als een concert honderd procent te geven. Wanneer alles samenkomt geeft dat een geweldig gevoel. Eén plus één is dan echt meer dan twee, dat is magisch.’

Het gezin Kanneh-­Mason is niet de enige bekende muzikale familie. Zowel in de klassieke muziek als in de populairdere genres zien we broers en zussen of ouders met kinderen die samen professioneel musiceren. Bij de familie Bach was sprake van een uitzonderlijk sterke muzikale genenpool, en ook The Jacksons (van The Jackson Five), de gebroeders Gibb (Bee Gees) en de Nederlandse pianobroers Jussen komen meteen bovendrijven als voorbeelden. Maar zeven professionele musici uit één gezin mag beslist uitzonderlijk heten.

‘Het grappige is dat je eraan gewend raakt dat iedereen door elkaar studeert en we daardoor heel goed hebben leren focussen’

Een huis waarin zeven kinderen tegelijkertijd oefenen, dat lijkt bijna onmogelijk zonder elkaar gek te maken. In het ouderlijk huis in Nottingham staan vier piano’s (waarvan twee in dezelfde kamer) zodat er tegelijkertijd geoefend kon worden. Sheku: ‘We probeerden elkaar wel te ontlopen, maar dat ging gewoon niet. Het grappige is dat je eraan gewend raakt dat iedereen door elkaar studeert en we daardoor heel goed hebben leren focussen.’

Elkaar en anderen enthousiasmeren is wat de Kanneh-Masons graag doen: in 2023 presenteerden ze op Radio Classic FM een serie waarin ze hun favoriete klassieke muziek met de luisteraars deelden en vertelden over de stukken die voor ieder van hen inspirerend zijn geweest. Op de vraag hoe hun ouders het voor elkaar kregen om naast hun eigen baan zeven kinderen naar al die verschillende muzieklessen te brengen, antwoordt Isata: ‘Mijn ouders hebben veel opgeofferd om ons alle kansen te bieden. Het zijn allebei slimme en hardwerkende mensen en daarnaast heel gepassioneerd als het over muziek gaat. Zelf hebben ze ook altijd een instrument bespeeld, zij het niet professioneel. Het was ontzettend druk voor ze – en dat is het nog steeds – maar ze doen het gewoon, en daar heb ik grote bewondering voor.’ Sheku knikt. ‘Dat kan ik alleen maar beamen. Op de een of andere manier leven we muziek.’