Violiste Liza Ferschtman: ‘Beginnen met studeren vind ik lastig’

‘Ik ben heel gedisciplineerd, en toch heb ik een levenslang gevecht met de discipline. Beginnen met studeren vind ik lastig, maar als ik me eenmaal in een stuk heb vastgebeten ben ik niet meer te stoppen. Dan vind ik het heerlijk om bezig te zijn. Al op de lagere school stond er in de rapporten: ‘Beginnen vindt Liza een beetje moeilijk, ze is aan het kletsen, grapje hier, praatje daar…’ Soms word ik daar moedeloos van, dat ik niet gewoon aan de gang ga. Maar ik weet dat het uiteindelijk goed komt.

Toen ik studeerde was ik altijd als eerste op het conservatorium, ik schreef mijn planning per dag uit tot op de minuut. In het volwassen leven lukt het me niet me daaraan te houden. Ik vaar wel bij structuur van buitenaf: als ik een orkestrepetitie heb, studeer ik van tevoren een paar uur. Of de dag van een concert, die staat van a tot z vast, heel fijn.

‘Er wordt gestudeerd, iedere dag, linksom of rechtsom.’

Vroeger was ik bang om uit vorm te raken, daar werd ik zenuwachtig van. Nu weet ik zeker, ook na een vakantie: alles doet het nog. Het fijne, technische materiaal moet je altijd studeren, dat houdt nooit op.

Als ik een lege dag voor me heb spreek ik met vrienden af, er komen mailtjes tussendoor, er is vaak iets waardoor ik pas ’s avonds in de studeerkamer terechtkom. Maar dan ga ik ook door tot ik tevreden ben. Het gevolg is dat ik er laat in lig, en toch vroeg opsta, ik ben een ochtendmens. Er wordt gestudeerd, iedere dag, linksom of rechtsom. Alles is gericht op de muziek. 

Sinds ruim een jaar heb ik een hond, Billie, zij brengt hoe dan ook structuur aan omdat ze uitgelaten moet worden. Buiten in de natuur luister ik niet naar muziek, maar ben ik er wel in mijn hoofd mee bezig, er komen flarden voorbij, sommige fraseringen worden helder voor me. Of ik loop te hummen. Bos, water: in de natuur krijg ik ruimte in mijn hoofd.’

Liza Ferschtmans viool
In de ‘Benno Rabinof’-Guarneri del Gesù uit 1742 vond Liza Ferschtman haar ideale instrument: met een donker timbre. ‘De laagte die ik zoek is de mezzosopraan in mij’, vertelde de violiste een paar jaar geleden in Preludium. ‘Ik heb wel eens de altviool van een vriend geprobeerd, heel mooi, maar wat mijn begeleider, pianist Frans van Ruth, ooit zei, is waar: ‘Liza, jij hebt niet de persoonlijkheid van een altviolist.’ Daarvoor ben ik te veel haantje de voorste.’