Deze 7 Matthäus-opnamen mag je niet missen

1. Concertgebouworkest & Groot Omroepkoor o.l.v. Eugen Jochum met o.a. Agnes Giebel (sopraan) en John van Kesteren (tenor)

Opname uit 1967, lengte: 3u30'

Dirigent Eugen Jochum was jarenlang heel belangrijk voor het Concertgebouworkest. Deze opname van de Matthäus-Passion met het orkest is ronduit majestueus. Zijn aanpak zou je transcendent kunnen noemen. Er is alle tijd om de harmonieën te laten klinken in een soort gebronsde klank. Serieus klinkt het zeker, introspectief bovenal en dat past heel goed bij Bach. Solisten Agnes Giebel en tenor John van Kesteren dragen hier qua zeggingskracht aan bij. Bach met Bruckner in de botten.

2. Concertgebouworkest & Toonkunstkoor Amsterdam o.l.v. Willem Mengelberg met o.a. Jo Vincent (sopraan)

Opname uit 1939, lengte: 3u15'

Met eerste dirigent Willem Mengelberg begon de jaarlijkse Matthäus-uitvoering van het Concertgebouworkest. De bezetting was enorm en hij sloeg naar goeddunken hele delen over, maar alsnog zijn er drie cd’s voor nodig, zo traag is de uitvoering. Toch heeft deze zwaar romantische uitvoering een pragmatische kant: de tempo's zijn consequent en de lijnen goed te volgen, waardoor het boeiend blijft om naar te luisteren - het verslapt nergens. De aria’s zijn ontroerend mooi en het hoogtepunt op deze opname. Vorig jaar werd de opname in een spectaculair gerestaureerde versie uitgebracht op cd (te koop bij de Vriendenbalie in Het Concertgebouw of hier te bestellen).

3. Gewandhausorchester & Thomanerchor Leipzig o.l.v. Riccardo Chailly met o.a. Hanno Müller-Brachman (bas)

Zoek je een uitvoering met een traditioneel orkest maar met de tempo's van de authentieke uitvoeringspraktijk? Dan moet je bij dirigent Riccardo Chailly zijn. In vergelijking met alle andere opnames is zijn Matthäus een van de snelste. De flamboyante aanpak geeft lucht en vaart. De aria’s zijn uitdrukkingsvol en soms zelfs operatesk. Bas Hanno Müller-Brachmann is de gedroomde Christus.

Opname uit 2010, lengte: 2u10'

4. Akademie fur Alte Musik & RIAS Kammerchor o.l.v. René Jacobs met o.a. Werner Güra (tenor) en Bernarda Fink (alt)

Dirigent en barokspecialist René Jacobs levert een unieke kijk op de Matthäus. Historisch onderzoek toont aan dat de twee koren bij een uitvoering vaak achterin versus voorin stonden. Jacobs neemt deze opstelling over, en dat hoor je. Het is een spel van vraag en antwoord. Deze opname heeft een niet heel kleine maar ook niet een heel grote bezetting. Ook dit maakt de luisterbeleving uniek. Werner Güra is een door de wol geverfde evangelist. Alt Bernarda Fink zingt de bekende aria 'Buss und Reu' vanuit het hart.

Opname uit 2013, lengte: 2u15'

5. Collegium Vocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe met o.a. Ian Bostridge

Opname uit 2000, lengte: 2u30'

Philippe Herreweghe is de gedroomde dirigent voor Bachs werken. Berusting en dramatiek klinken door in een soepel vloeiend geheel. Details zijn goed hoorbaar en de solisten krijgen alle ruimte. Met groot gevoel voor taal en verhaal neemt Ian Bostridge de rol van evangelist op zich, Andreas Scholl is als countertenor op z’n best in het diep ontroerende 'Erbarme dich'. Met zijn Collegium Vocale Gent kan Herreweghe lezen, schrijven en bovenal muziek maken. Zou dit dan de volmaakte Matthäus zijn?

6. Concertgebouworkest & koor o.l.v. Nikolaus Harnoncourt

Deze uitvoering leidde tot een relletje. Weg met de conventionele romantische ideeën over hoe de Matthäus-Passion moet klinken! Oudemuziekpionier Nikolaus Harnoncourt wilde een frisse wind laten waaien. Met als resultaat veel ontevreden bezoekers. Toen de opname al op de markt was, trok Harnoncourt zelf zijn toestemming voor de uitgave in. Aan de solisten lag het in ieder geval niet: een sterrencast met onder andere bas Robert Holl, sopraan Arleen Augér, mezzosopraan Jard van Nes en bas Ruud van der Meer. 

Opname uit 1985, lengte: 2u45'

7. Ensemble Pygmalion o.l.v. Raphaël Pichon met o.a. Julian Prégardien (tenor) en Sabine Devieilhe (sopraan)

Opname uit 2022, lengte: 2u15'

Raphaël Pichons opname van de Matthäus vaart wel bij zijn typisch Franse aanpak: elegant, transparant en soepel, melancholiek maar nooit zwaar. Het slot is eerder contemplatief dan diep droevig en daarmee legde hij het accent op de berustende kant van de muziek. Qua zangers horen we de crème de la crème met uitzondelijke mooie prestaties van onder meer tenor Julian Prégardien, sopraan Sabine Devieilhe en sopraan Hana Blažiková.