Wie is Domenico Scarlatti?

Domenico Scarlatti

componist

Domenico Scarlatti was een Italiaanse componist uit de late Barok, bekend om zijn ruim 540 (!) pianosonates. Hij bracht het grootste deel van zijn carrière in Spanje door.

Jeugd en Italiaanse periode

Giuseppe Domenico Scarlatti werd op 26 oktober 1685 te Napels geboren. Zijn vader Alessandro Scarlatti was zelf componist en toentertijd kapelmeester aan het Napelse Hof. Op zijn vijftiende werd Domenico organist; drie jaar later gingen zijn eerste opera’s in première.

In 1705 stuurde zijn vader hem naar Venetië om muziek te studeren. Hier ontmoette Scarlatti waarschijnlijk Georg Friedrich Händel.

Tussen 1709 en 1714 werkte hij in Rome in dienst van de gevluchte Poolse vorstin Maria Casimira; hij schreef voornamelijk opera’s, waarvan er weinig over zijn. Tussen 1714 en 1719 gaf Scarlatti leiding aan het koor van de Sint Pieter, waar hij ook geestelijke werken voor schreef.

Portugal

Vanaf 1714 bouwde Scarlatti gestaag een relatie op met de Portugese ambassade; dat jaar schreef hij een cantate ter gelegenheid van de geboorte van een nieuwe kroonprins.

In 1719 vertrok Scarlatti naar Lissabon, waar hij in dienst trad van koning Johan V. Hij werkte hier voornamelijk aan geestelijke muziek en serenades; opera’s zou hij voortaan achter zich laten.

In 1725 overleed vader Alessandro; drie jaar later betrad Scarlatti voor de laatste keer Italiaanse gronden, waar hij op 43-jarige leeftijd met de jonge Romeinse Maria Caterina Gentili in het huwelijk trad.

Spanje

In 1728 trouwde Scarlatti’s leerlinge, de Portugese prinses Maria Bárbara de Bragança, met de kroonprins en latere koning van Spanje Ferdinand VI. Scarlatti en zijn nieuwe vrouw verhuisden met de koningin-in-spé naar Sevilla. Vanaf 1733 tot zijn dood in 1757 woont Scarlatti aan het hof in Madrid.

In deze Spaanse periode componeert Scarlatti zijn meeste werken. Hij legt zich bijna volledig toe op de compositie van klavecimbelsonates voor Maria Bárbara. Elementen van Spaanse muziek zijn vaak in deze werken terug te vinden, zoals castagnetten-geklapper in de Sonata in D, K. 119.

Dood en erfenis

Scarlatti overleed op 23 juli 1757 te Madrid. Hier werd hij ook begraven, maar zijn graf bestaat niet meer.

Er was in Scarlatti’s tijd weinig muzikale interactie tussen Spanje en de rest van Europa. Hierdoor is Scarlatti’s muziek na zijn dood enigszins in de vergetelheid geraakt en is de kans groot dat grote componisten na hem, zoals Mozart en Beethoven, zijn sonates nooit hebben gehoord.

Pas in de twintigste eeuw kwam hier verandering in. Vanaf 1906 publiceerde de Italiaanse pianist Alessandro Longo bijna alle werken. De eerste complete lijst van Scarlatti’s werken werd gecompileerd door de Amerikaanse musicoloog Ralph Kirkpatrick in 1953; vandaar de ‘K.-nummers’ in de titels van de stukken.

Scarlatti’s muzikale isolatie heeft wellicht ook bijgedragen aan de eigenzinnigheid van zijn muziek.