Componist Jacob ter Veldhuis: ‘Je kunt aan de titels van mijn stukken zien waarover ze gaan’
door Frederike Berntsen 19 mei 2022 19 mei 2022
Hoe ziet de werkdag van een componist eruit? Eerst koffie, thee, uurtje mediteren? Jacob ter Veldhuis doet zijn dagelijkse routine uit de doeken.
‘Als jongeman van zestien speelde ik in een bluesband. In het publiek zag ik dan af en toe ontroering. Toen besefte ik al wat de kracht van muziek kan zijn. Muziek is een kunstvorm die troost biedt. Ik kan en wil me niet afsluiten van de wereld om me heen, ik zie dat ook als een taak, geëngageerd componeren. Je kunt aan de titels van mijn stukken zien waarover ze gaan.
Om te kunnen componeren moet mijn omgeving comfortabel zijn. Ik heb een grote, lichte studio met goede apparatuur. Zoals je vroeger potlood, gum en papier had klaarliggen, zo staat nu mijn cockpit gereed voor het werk.
Na grootheden als Mozart en Verdi is het niet eenvoudig om nog een goede melodie te schrijven. Bovendien leven we in de tijd van de groove. Muziek is een tijdkunst: hoe vul je de tijd in, hoe vermijd je geneuzel, hoe zet je een betoog op zonder breedsprakigheid?
‘Ik probeer natuurlijk altijd een acht of een negen te scoren, heel soms lukt een tien.’
Componeren is vaak uitputtend. ’s Morgens gaat het ’t beste, na het hardlopen. Ik woon vlak bij een bos, en leef veel meer in stilte dan vroeger. Ik kan moeilijk muziek verdragen, dat is te veel informatie. Na de lunch schrijf ik verder, en onderbreek ik het werk voor e-mails: jonge musici vragen me geregeld hoe ze mijn muziek moeten uitvoeren.
Wanneer ik aan een nieuw werk begin, komt er in het begin soms niets – dan vraag ik me weleens af met welk recht ik mezelf een componist durf te noemen. Of er komt juist zoveel dat ik het niet bij kan houden. Ik kom nooit in de buurt van de deadline, die stress vermijd ik. Een stuk is af als ik het van alle kanten heb belicht en het gevoel heb dat ik het niet beter kan krijgen. Het moet lekker zijn om te horen en om te spelen, en het moet zeggingskracht hebben. Ik probeer natuurlijk altijd een acht of een negen te scoren, heel soms lukt een tien.’
Wie is JacobTV?
Dankzij zijn aansprekende en welluidende muziek is Jacob ter Veldhuis (1951) al jaren een van Nederlands meest gespeelde componisten. Zijn succes in de Verenigde Staten inspireerde hem tot het pseudoniem JacobTV. De Chicago Tribune noemde hem ‘one of the most thought-provoking provocateurs working in today’s new music. Also one of the most savagely entertaining.’ Met onder meer groovende, op spraaksamples gebaseerde boombox-composities, kleurrijke orkestwerken, het video-oratorium Paradiso en de continu ge-update reality-opera THE NEWS is zijn oeuvre zonder meer uniek te noemen.
‘Als jongeman van zestien speelde ik in een bluesband. In het publiek zag ik dan af en toe ontroering. Toen besefte ik al wat de kracht van muziek kan zijn. Muziek is een kunstvorm die troost biedt. Ik kan en wil me niet afsluiten van de wereld om me heen, ik zie dat ook als een taak, geëngageerd componeren. Je kunt aan de titels van mijn stukken zien waarover ze gaan.
Om te kunnen componeren moet mijn omgeving comfortabel zijn. Ik heb een grote, lichte studio met goede apparatuur. Zoals je vroeger potlood, gum en papier had klaarliggen, zo staat nu mijn cockpit gereed voor het werk.
Na grootheden als Mozart en Verdi is het niet eenvoudig om nog een goede melodie te schrijven. Bovendien leven we in de tijd van de groove. Muziek is een tijdkunst: hoe vul je de tijd in, hoe vermijd je geneuzel, hoe zet je een betoog op zonder breedsprakigheid?
‘Ik probeer natuurlijk altijd een acht of een negen te scoren, heel soms lukt een tien.’
Componeren is vaak uitputtend. ’s Morgens gaat het ’t beste, na het hardlopen. Ik woon vlak bij een bos, en leef veel meer in stilte dan vroeger. Ik kan moeilijk muziek verdragen, dat is te veel informatie. Na de lunch schrijf ik verder, en onderbreek ik het werk voor e-mails: jonge musici vragen me geregeld hoe ze mijn muziek moeten uitvoeren.
Wanneer ik aan een nieuw werk begin, komt er in het begin soms niets – dan vraag ik me weleens af met welk recht ik mezelf een componist durf te noemen. Of er komt juist zoveel dat ik het niet bij kan houden. Ik kom nooit in de buurt van de deadline, die stress vermijd ik. Een stuk is af als ik het van alle kanten heb belicht en het gevoel heb dat ik het niet beter kan krijgen. Het moet lekker zijn om te horen en om te spelen, en het moet zeggingskracht hebben. Ik probeer natuurlijk altijd een acht of een negen te scoren, heel soms lukt een tien.’
Wie is JacobTV?
Dankzij zijn aansprekende en welluidende muziek is Jacob ter Veldhuis (1951) al jaren een van Nederlands meest gespeelde componisten. Zijn succes in de Verenigde Staten inspireerde hem tot het pseudoniem JacobTV. De Chicago Tribune noemde hem ‘one of the most thought-provoking provocateurs working in today’s new music. Also one of the most savagely entertaining.’ Met onder meer groovende, op spraaksamples gebaseerde boombox-composities, kleurrijke orkestwerken, het video-oratorium Paradiso en de continu ge-update reality-opera THE NEWS is zijn oeuvre zonder meer uniek te noemen.