Hoe universeel is muziek?
door Anne Stuart 20 dec. 2019 20 december 2019
De wetenschap staat nooit stil – ook in de muziek niet. In Preludium duiken we de nieuwste onderzoeken op. Deze maand: nieuw onderzoek naar voor de plek van muziek in de, menselijke evolutie.
Het is een heet hangijzer in het muziekonderzoek: is muziek iets universeel menselijks? Of is het een verschijnsel dat in iedere cultuur weer anders is? Volgens een nieuwe studie onderscheiden mensen wereldwijd grofweg dezelfde muziekgenres, met dezelfde eigenschappen. En dus, concludeert men, is muziek universeel.
Hoewel er al tientallen jaren wordt nagedacht over muzikaliteit als universele menselijke eigenschap, ontbrak het volgens de onderzoekers aan een grondige studie die daar bewijs voor levert. Daarom besloten zij een nieuwe collectie samen te stellen, met meer dan 5000 liedjes uit meer dan 60 (kleine) samenlevingen. Naast opnamen bevat de collectie 2000 liedteksten en 500.000 woorden aan etnografische beschrijvingen van de culturele context van de muziek. De collectie kreeg de naam Natural History of Song.
Met de nieuwe database hopen de onderzoekers meer bewijs te kunnen leveren voor bestaande ideeën. Zijn er bijvoorbeeld bepaalde muziekgenres die in iedere cultuur voorkomen? Denk aan slaapliedjes, dansmuziek of religieuze muziek. Of delen bijvoorbeeld alle slaapliedjes op de wereld dezelfde kalmerende eigenschappen?
Het is een heet hangijzer in het muziekonderzoek: is muziek iets universeel menselijks? Of is het een verschijnsel dat in iedere cultuur weer anders is? Volgens een nieuwe studie onderscheiden mensen wereldwijd grofweg dezelfde muziekgenres, met dezelfde eigenschappen. En dus, concludeert men, is muziek universeel.
Hoewel er al tientallen jaren wordt nagedacht over muzikaliteit als universele menselijke eigenschap, ontbrak het volgens de onderzoekers aan een grondige studie die daar bewijs voor levert. Daarom besloten zij een nieuwe collectie samen te stellen, met meer dan 5000 liedjes uit meer dan 60 (kleine) samenlevingen. Naast opnamen bevat de collectie 2000 liedteksten en 500.000 woorden aan etnografische beschrijvingen van de culturele context van de muziek. De collectie kreeg de naam Natural History of Song.
Met de nieuwe database hopen de onderzoekers meer bewijs te kunnen leveren voor bestaande ideeën. Zijn er bijvoorbeeld bepaalde muziekgenres die in iedere cultuur voorkomen? Denk aan slaapliedjes, dansmuziek of religieuze muziek. Of delen bijvoorbeeld alle slaapliedjes op de wereld dezelfde kalmerende eigenschappen?
-
De aarde
foto: Kristian Fagerström
De aarde
foto: Kristian Fagerström
-
De aarde
foto: Kristian Fagerström
De aarde
foto: Kristian Fagerström
Door de liedjes door amateurs, experts én computers te laten analyseren, komen de onderzoekers tot de conclusie dat er meer overeenkomsten zijn in muziek tussen culturen dan dat er verschillen zijn. Een cultuur heeft bijvoorbeeld meerdere slaapliedjes, meerdere liefdesliedjes en variërende dansmuziek, maar tussen culturen blijven deze drie ‘hoofdgenres’ intact.
Muziek wordt bovendien vaak geassocieerd met contextueel gedrag als verzorgen, liefhebben, dansen. De gerelateerde akoestische eigenschappen zoals tempo, accenten en toonbereik voorspellen volgens de onderzoekers zelfs wat de belangrijkste context van een liedje is. Dat betekent dat een liefdesliedje van de Inuit misschien ook voor een Oeigoer herkenbaar is.
De onderzoekers claimen zelfs dat tonaliteit (daarmee bedoelen ze dat bepaalde tonen een centrale functie hebben in een liedje) dusdanig wijdverspreid is, dat ook díe universeel kan worden genoemd.
Bekijk hier de Natural History of Song-database
Door de liedjes door amateurs, experts én computers te laten analyseren, komen de onderzoekers tot de conclusie dat er meer overeenkomsten zijn in muziek tussen culturen dan dat er verschillen zijn. Een cultuur heeft bijvoorbeeld meerdere slaapliedjes, meerdere liefdesliedjes en variërende dansmuziek, maar tussen culturen blijven deze drie ‘hoofdgenres’ intact.
Muziek wordt bovendien vaak geassocieerd met contextueel gedrag als verzorgen, liefhebben, dansen. De gerelateerde akoestische eigenschappen zoals tempo, accenten en toonbereik voorspellen volgens de onderzoekers zelfs wat de belangrijkste context van een liedje is. Dat betekent dat een liefdesliedje van de Inuit misschien ook voor een Oeigoer herkenbaar is.
De onderzoekers claimen zelfs dat tonaliteit (daarmee bedoelen ze dat bepaalde tonen een centrale functie hebben in een liedje) dusdanig wijdverspreid is, dat ook díe universeel kan worden genoemd.
Bekijk hier de Natural History of Song-database