Wat is een partita?
partita
In de loop der eeuwen is het woord partita in instrumentale muziek gebruikt in verschillende betekenissen: een variatie, een enkel werk of een meerdelige compositie.
Waar komt het woord partita vandaan?
Het vermoedelijk vroegste gebruik dateert uit de zestiende eeuw. Het Italiaanse ‘partite’ of ‘parti’ werd gebruikt om variaties op een basthema aan te duiden. Tot ver in de zeventiende eeuw bleef deze betekenis in Italië in gebruik. Tegelijkertijd werd ‘partite’ ook gebruikt als aanduiding voor een werk in een verzameling.
Kan een partita uit meerdere delen bestaan?
Ja, partita wordt ook gebruikt voor ‘verzameling werken’ of ‘suite’ en stamt af van het woord ‘pars’, een samenhangend geheel binnen een grotere verzameling. Biber en Kuhnau gebruikten deze betekenis aan het eind van de zeventiende eeuw. In de achttiende eeuw werd partita steeds minder gebruikt in de oude betekenis van variatie, maar werden partita’s als meerdelige werken voor orkest populair. Tegen 1800 had de symfonie zo vaste voet aan de grond gekregen, dat niemand nog partita’s componeerde.
Bach is de meest bekende componist van partita’s. Hij componeerde partita’s voor klavecimbel, voor solo fluit en voor solo viool. In Bachs tijd waren er ook variaties op het woord partita in omloop. Zelf gebruikte hij ook wel de titel ‘partie’ en voor het werk voor fluit solo bedachten uitgevers pas veel later de titel partita. In de twintigste eeuw gebruikte William Walton de titel Partita for Orchestra om het verwachtingspatroon rond de term symfonie te omzeilen. Witold Lutosławski wilde met de titel van zijn Partita voor viool en piano/orkest de luisteraar op verwijzingen naar de barok attenderen.
Waar komt het woord partita vandaan?
Het vermoedelijk vroegste gebruik dateert uit de zestiende eeuw. Het Italiaanse ‘partite’ of ‘parti’ werd gebruikt om variaties op een basthema aan te duiden. Tot ver in de zeventiende eeuw bleef deze betekenis in Italië in gebruik. Tegelijkertijd werd ‘partite’ ook gebruikt als aanduiding voor een werk in een verzameling.
Kan een partita uit meerdere delen bestaan?
Ja, partita wordt ook gebruikt voor ‘verzameling werken’ of ‘suite’ en stamt af van het woord ‘pars’, een samenhangend geheel binnen een grotere verzameling. Biber en Kuhnau gebruikten deze betekenis aan het eind van de zeventiende eeuw. In de achttiende eeuw werd partita steeds minder gebruikt in de oude betekenis van variatie, maar werden partita’s als meerdelige werken voor orkest populair. Tegen 1800 had de symfonie zo vaste voet aan de grond gekregen, dat niemand nog partita’s componeerde.
Bach is de meest bekende componist van partita’s. Hij componeerde partita’s voor klavecimbel, voor solo fluit en voor solo viool. In Bachs tijd waren er ook variaties op het woord partita in omloop. Zelf gebruikte hij ook wel de titel ‘partie’ en voor het werk voor fluit solo bedachten uitgevers pas veel later de titel partita. In de twintigste eeuw gebruikte William Walton de titel Partita for Orchestra om het verwachtingspatroon rond de term symfonie te omzeilen. Witold Lutosławski wilde met de titel van zijn Partita voor viool en piano/orkest de luisteraar op verwijzingen naar de barok attenderen.