Wat is een qānūn?
qānūn
De qānūn is een Arabische, trapeziumvormige citer met tussen de 72 en 78 snaren. De qānūn is nauw verwant aan de santūr.
Hoe ziet een qānūn eruit?
De qānūn is een Arabische citer die bestaat uit een trapeziumvormige klankkast (met twee rechte hoeken) met daarbovenop tussen de 72 en 78 snaren. Deze snaren zijn meestal opgedeeld in groepjes van drie met elk dezelfde toon. Het totale bereik van de qānūn komt daarmee op ongeveer drieënhalf octaaf.
Wat is het verschil tussen een qānūn en een santūr?
Er zijn twee belangrijke soorten citers in de Arabische en Midden-Oosterse wereld: de qānūn en de santūr. Beide instrumenten worden veel gebruikt in Arabische en Oosterse muziekuitvoeringen, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde.
Hoe ziet een qānūn eruit?
De qānūn is een Arabische citer die bestaat uit een trapeziumvormige klankkast (met twee rechte hoeken) met daarbovenop tussen de 72 en 78 snaren. Deze snaren zijn meestal opgedeeld in groepjes van drie met elk dezelfde toon. Het totale bereik van de qānūn komt daarmee op ongeveer drieënhalf octaaf.
Wat is het verschil tussen een qānūn en een santūr?
Er zijn twee belangrijke soorten citers in de Arabische en Midden-Oosterse wereld: de qānūn en de santūr. Beide instrumenten worden veel gebruikt in Arabische en Oosterse muziekuitvoeringen, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde.
-
De qānūn
uit 'The Land and the Book', William McClure Thomson, 1859
De qānūn
uit 'The Land and the Book', William McClure Thomson, 1859
-
De qānūn
uit 'The Land and the Book', William McClure Thomson, 1859
De qānūn
uit 'The Land and the Book', William McClure Thomson, 1859
De grootste verschillen zijn de vorm en de speelwijze. De santūr is net als de qānūn trapeziumvormig, maar heeft geen rechte hoeken. De snaren van een qānūn worden bespeeld door met de vingers aan de snaar te plukken (met extra ijzeren plectrums aan de toppen van de wijsvingers), terwijl de snaren van een santūr met slaghamertjes (mezrāb) worden aangeslagen. Beide instrumenten liggen bij het spelen op een tafel of op schoot met de lange kant naar de speler toe.
De santūr zou afstammen van een Babylonische harp, in het oude testament omschreven als de santir. Hoewel de afkomst van de qānūn een beetje in nevelen gehuld is, maken de Egyptenaren al in de 16e eeuw een onderscheid tussen de santūr en de qānūn. De qānūn tref je vooral in de Arabische wereld, en de santūr vooral rond het vroegere Perzische rijk; Iran, maar ook Irak, en in geëvolueerde varianten zelfs verder in Azië (de yangqin). In Europa kreeg vooral de cimbalom voet aan de grond.
Geïnteresseerd in Arabische muziek? Lees ook over wazn, tarab en maqām.
Voorbeelden van de qānūn en santūr
Een improvisatie (taqsim) van de qānūnspeler van het Michigan Arab Orchestra Takht Ensemble:
De andere Arabische instrumenten zijn van links naar rechts: darbuka, riq, ud en ney. Samen met de qānūn en de kamāncha (hier vervangen door een viool) vormen zij de vaste basis van een Arabisch klassiek takht ensemble.
Een hedendaagse compositie voor vijf santūrspelers door het Santurnavazan Ensemble:
De grootste verschillen zijn de vorm en de speelwijze. De santūr is net als de qānūn trapeziumvormig, maar heeft geen rechte hoeken. De snaren van een qānūn worden bespeeld door met de vingers aan de snaar te plukken (met extra ijzeren plectrums aan de toppen van de wijsvingers), terwijl de snaren van een santūr met slaghamertjes (mezrāb) worden aangeslagen. Beide instrumenten liggen bij het spelen op een tafel of op schoot met de lange kant naar de speler toe.
De santūr zou afstammen van een Babylonische harp, in het oude testament omschreven als de santir. Hoewel de afkomst van de qānūn een beetje in nevelen gehuld is, maken de Egyptenaren al in de 16e eeuw een onderscheid tussen de santūr en de qānūn. De qānūn tref je vooral in de Arabische wereld, en de santūr vooral rond het vroegere Perzische rijk; Iran, maar ook Irak, en in geëvolueerde varianten zelfs verder in Azië (de yangqin). In Europa kreeg vooral de cimbalom voet aan de grond.
Geïnteresseerd in Arabische muziek? Lees ook over wazn, tarab en maqām.
Voorbeelden van de qānūn en santūr
Een improvisatie (taqsim) van de qānūnspeler van het Michigan Arab Orchestra Takht Ensemble:
De andere Arabische instrumenten zijn van links naar rechts: darbuka, riq, ud en ney. Samen met de qānūn en de kamāncha (hier vervangen door een viool) vormen zij de vaste basis van een Arabisch klassiek takht ensemble.
Een hedendaagse compositie voor vijf santūrspelers door het Santurnavazan Ensemble: