Taalkundige Leonie Cornips: ‘Koeien hebben mij leren luisteren’

Wat betekent luisteren voor u?

‘Koeien hebben mij leren luisteren. Om te begrijpen wat koeien willen zeggen, tegen elkaar en tegen jou, moet je heel dicht bij ze in de buurt zijn. Het heeft geen zin om een geluidsopname te maken en die thuis af te luisteren, de lichaamstaal van de koeien en van jezelf is belangrijk, samen haal je een betekenis uit wat koeien proberen duidelijk te maken. Door de jaren heen hebben de koeien mij geleerd hoe ze leven met elkaar. Ik word steeds beter in het begrijpen van hun taal. Bijvoorbeeld: een moederkoe die na de bevalling haar kalf likt, zal telkens hetzelfde geluid maken. Dat geluid betekent voor dat kalf voor altijd: ik moet bij mijn moeder blijven. Luisteren is vooral voortdurend aandachtig met elkaar zijn.’ 

Luistert u anders dan anderen? 

‘Jazeker. Als ik studenten, collega’s of geïnteresseerden naar de filmpjes laat kijken die ik van koeien maak, valt het geluid hun niet op. Mensen denken dat de geluiden die koeien maken willekeurige klanken zijn. Niets is minder waar. Sinds ik me bezighoud met koeien neem ik steeds meer afstand van menselijke geluiden. Ik vind het lastig om mijn aandacht bij mensen te houden, bij gesprekken, bij gebabbel. Ik vind het niet interessant. Ik sluit me er veel meer voor af dan vroeger, ik ben introverter geworden. Wist je dat koeien ook kunnen wijzen? Dat doen ze met hun neus of via oogcontact, zelfs met hun poten – maar alleen als ze de aandacht van mensen hebben.’

Wat hoort u graag? 

‘Stilte, de afwezigheid van geluid. Ik kan erg genieten van lopen door een bos met populieren waar de wind doorheen waait. Dit zijn geluiden waardoor je zelf kunt verstillen. Ik probeer het in mijn eigen omgeving stil te houden om de minst mogelijke afleiding te hebben. Als je goed naar jezelf wilt luisteren, heb je die stilte nodig.

‘Een spinnende koe: dat is een mooi geluid’

Ik geniet ook enorm als het zondagochtend is in de zomer, dan is het licht zacht en een groot deel van het stadse geluid is weggevallen. Ik woon in ­Amsterdam-Oost, en vaak kan ik dan kerkklokken horen, en de apen in Artis. En ik geniet van mooie muziek, ­natuurlijk, maar ik vind het fijn om zelf te bepalen wanneer.’

Wat wilt u liever niet horen?

‘Al het lawaai dat wij mensen kunnen maken. Motoren, geluid waar ook mijn hond van schrikt.’

Wat is het mooiste dat u ooit gehoord hebt?

‘Ik was eens in Finland aan zee. Ik hoorde alleen het geluid van de zee en het geruis van mijn eigen bloed in mijn oren. Dat was fantastisch. Ik keek uit over het water, ik had vakantie: een moment waarop ik volledig gelukkig was.’

Wat zou u ooit nog willen laten horen en aan wie?

‘Dan gaan we terug naar de koeien, naar de geluiden die moederkoeien maken voor hun kalveren. Die zijn heel kort en ontgaan iedereen. Ze zijn heel zacht, maar heel belangrijk. En een spinnende koe: dat is een mooi geluid. Een koe die zich op haar gemak voelt, spint. Daar moet ze je wel voor vertrouwen, want koeien spinnen alleen als ze liggen. Zodra er mensen in de buurt komen, gaan koeien staan. Behalve als ze je goed kennen, en dan kun je heel dichtbij komen.’