Wat is een tritonus?
tritonus
De tritonus is een interval bestaande uit drie hele toonsafstanden, met een karakteristieke 'dreigende' klank.
Wat is de tritonus?
De tritonus is een interval bestaande uit drie hele toonsafstanden (oftewel zes halve toonsafstanden) en heeft een dissonante (´dreigende´) klank.
Een tritonus hoor je wanneer je op een piano een F en de daarbovenliggende B aanslaat (en alle transposities daarvan). Het is een instabiel interval, wat wil zeggen dat het een harmonische oplossing verlangt. Een traditionele oplossing wordt verkregen door beide noten een halve toon in tegengestelde richting te verplaatsen (in het bovenstaande voorbeeld: van F naar E, van B naar C).
Gebruik en karakter
Vanwege dat 'onrustige' karakter, en de moeilijke zingbaarheid, werd het interval in vroeger eeuwen aangeduid als 'diabolus in musica' ('de duivel in de muziek'). De term dateert mogelijk al uit de Middeleeuwen; in gezongen melodieën werd de tritonus vermeden. Overigens werd dezelfde bijnaam incidenteel gebruikt voor andere dissonante intervallen zoals de kleine secunde.
Wat is de tritonus?
De tritonus is een interval bestaande uit drie hele toonsafstanden (oftewel zes halve toonsafstanden) en heeft een dissonante (´dreigende´) klank.
Een tritonus hoor je wanneer je op een piano een F en de daarbovenliggende B aanslaat (en alle transposities daarvan). Het is een instabiel interval, wat wil zeggen dat het een harmonische oplossing verlangt. Een traditionele oplossing wordt verkregen door beide noten een halve toon in tegengestelde richting te verplaatsen (in het bovenstaande voorbeeld: van F naar E, van B naar C).
Gebruik en karakter
Vanwege dat 'onrustige' karakter, en de moeilijke zingbaarheid, werd het interval in vroeger eeuwen aangeduid als 'diabolus in musica' ('de duivel in de muziek'). De term dateert mogelijk al uit de Middeleeuwen; in gezongen melodieën werd de tritonus vermeden. Overigens werd dezelfde bijnaam incidenteel gebruikt voor andere dissonante intervallen zoals de kleine secunde.
De tritonus kan ook dienen als tussenschakel om naar andere toonsoorten te moduleren. Om die reden werd het interval in de Romantiek juist geliefd.
Culturele erfenis
De omzichtigheid waarmee het interval werd gebruikt (ook nog in de Renaissance en vroege Barok) en de bijnaam maakte de tritonus tot een symbool van 'het Kwaad'. Romantische componisten als Liszt en Berlioz gebruikten het in hun uitbeeldingen van hel en verdoemenis; Magere Hein speelt het interval op zijn viool in Camille Saint-Saëns programmatische muziekstuk Danse macabre. Van recenter datum is het omineuze gebruik van de tritonus in Benjamin Brittens War Requiem en zelfs in het lichtelijk onheilszwangere liefdesliedje 'Maria' uit Leonard Bernsteins West Side Story.
Ook in heavy metal en andere rock wordt het interval vaak gebruikt om een duistere sfeer te creëren. Een bekend voorbeeld hier is Black Sabbath's 'Black Sabbath' van het album Black Sabbath.
De tritonus kan ook dienen als tussenschakel om naar andere toonsoorten te moduleren. Om die reden werd het interval in de Romantiek juist geliefd.
Culturele erfenis
De omzichtigheid waarmee het interval werd gebruikt (ook nog in de Renaissance en vroege Barok) en de bijnaam maakte de tritonus tot een symbool van 'het Kwaad'. Romantische componisten als Liszt en Berlioz gebruikten het in hun uitbeeldingen van hel en verdoemenis; Magere Hein speelt het interval op zijn viool in Camille Saint-Saëns programmatische muziekstuk Danse macabre. Van recenter datum is het omineuze gebruik van de tritonus in Benjamin Brittens War Requiem en zelfs in het lichtelijk onheilszwangere liefdesliedje 'Maria' uit Leonard Bernsteins West Side Story.
Ook in heavy metal en andere rock wordt het interval vaak gebruikt om een duistere sfeer te creëren. Een bekend voorbeeld hier is Black Sabbath's 'Black Sabbath' van het album Black Sabbath.