In memoriam: Menahem Pressler (1923–2023)
door de redactie 08 mei 2023 08 mei 2023
Net geen honderd is hij geworden, de kleine pianist met de meestal zo olijke blik die op 9 oktober 1949 zijn eerste solorecital gaf in de Kleine Zaal, daar in 2018 voor het laatst te beluisteren was en tien jaar geleden nog debuteerde bij het Concertgebouworkest.
-
'Ik heb altijd gezocht naar dat unieke element in mijn eigen spel, en soms vond ik het'
Menahem Pressler (foto: Ronald Knapp)
'Ik heb altijd gezocht naar dat unieke element in mijn eigen spel, en soms vond ik het'
Menahem Pressler (foto: Ronald Knapp)
-
'Ik heb altijd gezocht naar dat unieke element in mijn eigen spel, en soms vond ik het'
Menahem Pressler (foto: Ronald Knapp)
'Ik heb altijd gezocht naar dat unieke element in mijn eigen spel, en soms vond ik het'
Menahem Pressler (foto: Ronald Knapp)
Wat Menahem Pressler het meest beroemd heeft gemaakt, is een halve eeuw werk als spil van het Beaux Arts Trio. Dit legendarische pianotrio verzorgde sinds het eerste optreden op 13 juli 1955 ruim 6.000 concerten en kreeg in 2006 de Concertgebouw Prijs. In 2008 stopte het trio, op dat moment met violist Daniel Hope en cellist Antonio Meneses. Menahem Pressler had het opgericht met de Franse violist Daniel Guillet – die nog met Ravel had gemusiceerd – en de Amerikaanse cellist Bernard Greenhouse.
In zijn lange bestaan kende het Beaux Arts Trio vijf violisten en drie cellisten, maar Menahem Pressler was van de eerste tot de laatste dag de pianist. Het Beaux Arts Trio nam het merendeel van het repertoire voor pianotrio op, het ensemble maakte het genre dat ernstig overvleugeld was geraakt door het strijkkwartet opnieuw salonfähig. Daarnaast speelde Menahem Pressler meer dan dertig soloalbums in, waarvan de laatste – de Debussy-verzameling Claire de lune respectievelijk Schumanns Dichterliebe met bariton Matthias Goerne – verschenen in 2018 en 2019.
Het joods-Poolse gezin Pressler vluchtte in 1939 voor de nazi’s met de laatste boot van Triëst naar Palestina. Zoon Max veranderde zijn naam in Menahem, wat ‘trooster’ betekent, en emigreerde in 1955 naar de Verenigde Staten, waar hij zijn hele leven als docent trouw bleef aan de Jacobs School of Music in Bloomington. In San Francisco had hij in 1946 zijn doorbraak beleefd met het winnen van de Debussy International Piano Competition, waarna hij zijn officiële solodebuut maakte bij The Philadelphia Orchestra onder leiding van Eugene Ormandy.
Al gauw werd de pianist door de meest gerenommeerde Amerikaanse en Europese orkesten uitgenodigd, maar zijn carrière in het concertrepertoire kwam in de schaduw te staan van de drukke agenda van zijn Beaux Arts Trio. Nadat dat was ontbonden bleef Menahem Pressler tot op hoge leeftijd nieuwe samenwerkingen aangaan: zo debuteerde hij in december 2013 bij het Koninklijk Concertgebouworkest, in de week van zijn negentigste verjaardag. Op 7 april 2018 speelde hij in de Kleine Zaal (zie repetitiefoto) het Pianokwintet van Franck met het Schumann Quartett, dat hij had leren kennen in een van de vele masterclasses die hij gaf aan de jongste generatie kamermusici. Zo had hij bijvoorbeeld in 2008 in Het Concertgebouw ook gewerkt met het Van Baerle Trio.
In oktober 2018 stond een solorecital in de Kleine Zaal gepland, maar de reis uit Amerika was op dat moment te zwaar voor de 94-jarige. Er werd nog een nieuwe datum geprikt in april 2019, maar helaas kon Menahem Pressler ook toen niet meer naar Amsterdam komen.
Lees hier het interview met Menahem Pressler in Preludium van oktober 2018.
Wat Menahem Pressler het meest beroemd heeft gemaakt, is een halve eeuw werk als spil van het Beaux Arts Trio. Dit legendarische pianotrio verzorgde sinds het eerste optreden op 13 juli 1955 ruim 6.000 concerten en kreeg in 2006 de Concertgebouw Prijs. In 2008 stopte het trio, op dat moment met violist Daniel Hope en cellist Antonio Meneses. Menahem Pressler had het opgericht met de Franse violist Daniel Guillet – die nog met Ravel had gemusiceerd – en de Amerikaanse cellist Bernard Greenhouse.
In zijn lange bestaan kende het Beaux Arts Trio vijf violisten en drie cellisten, maar Menahem Pressler was van de eerste tot de laatste dag de pianist. Het Beaux Arts Trio nam het merendeel van het repertoire voor pianotrio op, het ensemble maakte het genre dat ernstig overvleugeld was geraakt door het strijkkwartet opnieuw salonfähig. Daarnaast speelde Menahem Pressler meer dan dertig soloalbums in, waarvan de laatste – de Debussy-verzameling Claire de lune respectievelijk Schumanns Dichterliebe met bariton Matthias Goerne – verschenen in 2018 en 2019.
Het joods-Poolse gezin Pressler vluchtte in 1939 voor de nazi’s met de laatste boot van Triëst naar Palestina. Zoon Max veranderde zijn naam in Menahem, wat ‘trooster’ betekent, en emigreerde in 1955 naar de Verenigde Staten, waar hij zijn hele leven als docent trouw bleef aan de Jacobs School of Music in Bloomington. In San Francisco had hij in 1946 zijn doorbraak beleefd met het winnen van de Debussy International Piano Competition, waarna hij zijn officiële solodebuut maakte bij The Philadelphia Orchestra onder leiding van Eugene Ormandy.
Al gauw werd de pianist door de meest gerenommeerde Amerikaanse en Europese orkesten uitgenodigd, maar zijn carrière in het concertrepertoire kwam in de schaduw te staan van de drukke agenda van zijn Beaux Arts Trio. Nadat dat was ontbonden bleef Menahem Pressler tot op hoge leeftijd nieuwe samenwerkingen aangaan: zo debuteerde hij in december 2013 bij het Koninklijk Concertgebouworkest, in de week van zijn negentigste verjaardag. Op 7 april 2018 speelde hij in de Kleine Zaal (zie repetitiefoto) het Pianokwintet van Franck met het Schumann Quartett, dat hij had leren kennen in een van de vele masterclasses die hij gaf aan de jongste generatie kamermusici. Zo had hij bijvoorbeeld in 2008 in Het Concertgebouw ook gewerkt met het Van Baerle Trio.
In oktober 2018 stond een solorecital in de Kleine Zaal gepland, maar de reis uit Amerika was op dat moment te zwaar voor de 94-jarige. Er werd nog een nieuwe datum geprikt in april 2019, maar helaas kon Menahem Pressler ook toen niet meer naar Amsterdam komen.
Lees hier het interview met Menahem Pressler in Preludium van oktober 2018.