Het orgelwerk Prelude, fuga en variatie van César Franck klinkt in een arrangement voor twee harpen. ‘Dit werk van César Franck geeft me de gelegenheid met mijn geweldige nieuwe orkestcollega Anneleen Schuitemaker op te treden. Dankzij de bewerking door Dewey Owens en mijn bescheiden toevoegingen klinken de twee harpen echt als een orgel.’
Franck componeerde dit driedelige werk tussen 1859 en 1862. Hij had de klank in gedachte van het Cavaillé-­Coll-orgel in de Sainte-Clotilde, de nieuwe kerk op de linkeroever van Parijs waar hij als hoofdorganist werkte. Het werk ademt een fijngevoelige en melancholische sfeer, met achtereenvolgens een pastorale prelude, een fuga in de geest van Johann Sebastian Bach en een vloeiende variatie op de prelude.

Met zijn veelzijdige oeuvre dat een brug slaat tussen oost en west is Tan Dun een van de meest succesvolle componisten van onze tijd. In Distance schreef de Chinees toen hij net naar New York was verhuisd om er te studeren aan de Columbia University. De afstand tot zijn geboorteland stond hem als het ware toe zichzelf van een afstand te bekijken. Dat leidde tot een werk waarin afstand een rol speelt op meerdere niveaus. Zo zijn de drie instrumenten ver van elkaar verwijderd in termen van register, klankkleur en dynamiek. Verder is de muziek ver verwijderd van de manier waarop deze instrumenten doorgaans klinken: de piccolo wordt bespeeld als een Chinese bamboefluit, de harp als de koto, en de basdrum – met alleen handpalm en vingers – als Indiase drums. De titel wordt ook verklaard door de open textuur van de muziek, met veel ruimte, ‘aangezien ik rusten begon te beschouwen als een soort muzikale taal.’ Ten slotte onderzoekt Tan Dun met het werk de afstand tussen het westerse atonale componeren en volksmuziek.

Onder harpisten is het Impromptu-­caprice, opus 9 van Gabriel Pierné bijzonder geliefd. Ook bij Petra van der Heide, al voldoet dit solowerk aan alle clichés waar zij anders graag met een grote boog omheen loopt. Organist Pierné, latere opvolger van César Franck bij de Sainte-Clotilde, was pas 23 toen hij in 1886 dit korte meesterwerk afleverde. Na een vrije opening klinkt in de eerste hoofdsectie een zangerige melodie boven idiomatische drieklankbrekingen (de vakterm ‘arpeggio’ verwijst direct naar de harp). Als contrast volgt een strakker bolero-achtig dansritme, waarna de delicate melodie met arpeggio’s terugkeert. Een briljante episode rondt het geheel in stijl af.

Dat Camille Saint-Saëns in zijn Fantaisie, opus 124 de harp aan de viool koppelde, had alles te maken met de twee musici aan wie hij dit werk uit 1907 opdroeg: de Moravische zusjes Marianne en Clara Eissler, die toen in heel Europa en vooral in Engeland furore maakten als duo. Petra van der Heide is blij met deze zeldzame bezetting: ‘Componisten die voor harp en strijkinstrument willen schrijven, kiezen meestal voor de altviool vanwege de diepte. Saint-Saëns doet het anders, maar laat de harp bewust in het lage register spelen om die goed met de viool te laten mengen. Ik moet hier voor een stevige basis zorgen, terwijl violiste Elise Besemer in een soort mini-soloconcert schittert.’

Grote onbekende op dit programma is Jean Cras, die een dubbelleven leidde als marine­officier en componist. Hij maakte optimaal gebruik van zijn lange dienstreizen om te componeren. Zo ontstond in 1927/28 zijn Kwintet aan bord van het oorlogsschip ‘Provence’ waarop hij kapitein was. Opdrachtgever was harpist Pierre Jamet, die de eerste uitvoering verzorgde samen met zijn Quintette instrumental de Paris. Petra van der Heide: ‘Dit is een opwindend werk, waarin de drie strijkers, de fluit en de harp voor het gevoel een klein orkest vormen. Een perfecte uit­smijter!’